Gedreven mensen met aanstekelijk enthousiasme krijgen anderen mee. Als de samenleving toch eens zou drijven op zulke initiatiefnemers? Hoe zou dan de overheid haar beleid kunnen inrichten? Op 29 november organiseerde de Academie voor Overheidscommunicatie een studiedag voor rijksambtenaren met bovenstaande titel. Ik mocht hieraan een bijdrage leveren, in de vorm van een workshop en

National Government

Gedreven mensen met aanstekelijk enthousiasme krijgen anderen mee. Als de samenleving toch eens zou drijven op zulke initiatiefnemers? Hoe zou dan de overheid haar beleid kunnen inrichten?

Op 29 november organiseerde de Academie voor Overheidscommunicatie een studiedag voor rijksambtenaren met bovenstaande titel. Ik mocht hieraan een bijdrage leveren, in de vorm van een workshop en een artikel in het einddocument dat in mei 2013 werd gepubliceerd.

 

De overheid zoekt naar een nieuwe rol in de samenleving, minder sturend van bovenaf, en meer participerend in netwerken die zichzelf organiseren. Daarmee verandert de rol van de medewerkers van een ministerie. Behalve het netjes verpakken en adresseren van de boodschap van de minister, vraagt het van hen een meer faciliterende rol tussen ambtenaren, initiatiefnemers en andere belanghebbenden.

 

De studiedag van 29 november op het Provinciehuis in Den Haag was vooral bedoeld voor ambtenaren van communicatieafdelingen, maar ook beleidsmedewerkers uit interactieve projecten waren welkom. De belangstelling was groot: er waren zo’n 300 deelnemers. Mooie casestudies kwamen voor het voetlicht, zoals ‘Biobased Economy’ waaraan meer dan 300 partijen meedoen, ‘Nederland wordt wijzer in geldzaken’ waarin banken, onderwijsinstellingen en andere partners kinderen en nieuwe Nederlanders wegwijs maken in het moderne geldverkeer, of ‘Ouders en school samen’ om ouders actief bij de school te betrekken.

 

Een netwerk tot leven brengen

Mijn workshop ging over energie in netwerken. Als er energie in zit kan er veel. Maar hoe krijg je het zo ver? Na een korte uitleg over de koude en warme kant van het organiseren liet ik deelnemers ervaren wat er voor nodig is om de stroom in een netwerk op gang te houden. Daarvoor gebruikte ik een opstelling rond een casus die door een deelnemer werd ingebracht. Het is steeds weer fascinerend hoe deze methode werkt. Ik heb de workshop twee keer gegeven, die middag, en elke keer ontstond er een situatie waaruit deelnemers conclusies konden trekken die ik niet vooral had kunnen bedenken. In beide cases was te zien is dat er energie gaat stromen als partijen posities innemen waarin zij elkaar als complementair gaan zien. De kunst is om hen zover te krijgen. Dat is de rol van wat ik benoem als de vrije actor. De beschrijving van deze opstellingen is te vinden in de essay: "Energie in netwerken".

 

In mei 2013 publiceerde het Ministerie van Algemene Zaken (waarvan de Academie voor Overheidscommunicatie een onderdeel is), een mooi vormgegeven en prettig leesbaar document: “Rijksoverheid zoekt partner”.  Daarin de bijdragen van 5 experts, 7 visies, 9 cases en één verhaal, zoals de subtitel luidt. Daarin ook een beknopte versie van mijn essay.

National Government