Netwerken kunnen we beschouwen als levende organismen, met een levenscyclus:

• Ze kunnen gezond of ziek zijn.
• Ze reproduceren zichzelf door patronen van interactie, zolang alle essentiële elementen verbonden zijn.
• Als ze zich ontwikkelen ontstaan er taakverdelingen en specialisaties.
• In een coherent netwerk is er sprake van synergie; het is meer dan de som van de delen.

Elk netwerk is onderdeel van een groter netwerk. Andersom, elk onderdeel van een netwerk is ook weer een netwerk in zichzelf. Vanuit dit perspectief zijn netwerken een manier om de samenleving te conceptualiseren. Organisaties, projecten, families, dorpsgemeenschappen zijn allemaal netwerken, elk met zijn eigen karakteristieken. (See: Actie-netwerken op drie niveaus).

Patronen zijn altijd aanwezig binnen levende systemen, zowel constructief als destructief.

De interactie is belonend binnen een gezond netwerk. Dit moedigt mensen aan om zich af te stemmen op anderen en zich voor netwerk in te zetten, wat vervolgens de interactie nog meer de moeite waard. Als het vertrouwen groeit, ontwikkelt het netwerk een hoger niveau van coherentie, waardoor een groter vermogen ontstaat om te reageren op zijn omgeving.

Het omgekeerde kan ook voorkomen. Wanneer de interactie niet belonend is zal de welwillendheid om moeite te doen voor het netwerk en daarbij af te stemmen op anderen doen verminderen. Dit is vaak een neerwaartse spiraal, leidend tot chaos of stagnatie, en kan zelfs resulteren in de uiteindelijke ontbinding van het netwerk.

Verbinding is cruciaal voor gezonde netwerken.

De hedendaagse menselijke samenleving vormt een punt in het evolutionaire proces van miljarden jaren. Mensen leven al miljoenen jaren met elkaar samen. De mechanismen waardoor we zorgen dat onze samenlevingen gezond blijven zijn veel eerder ontwikkelt dan de enkele duizenden jaren geleden waarin we begonnen te redeneren met rationele logica.

We voelen vaak wat we moeten doen, lang voordat we dat rationeel gemotiveerd hebben. Dit is hoe de intuïtie werkt. Als we verbonden zijn met onze omgeving, dan zijn we een deel van de biologische mechanismen die levende structuren gezond weten te houden. We voelen instinctief wanneer iets niet goed zit en we zijn dan geneigd om te handelen. Effectieve netwerkers volgen hun intuïtie.

Modellen moeten niet proberen intuïtie te vervangen (dit geldt ook voor de modellen van de FAN Approach). Maar we zijn nooit volledig aangesloten, en we zijn allemaal getekend door teleurstellingen en trauma's die we tegenkomen in het leven. Bovendien kan ons repertoire van passende antwoorden op situaties worden beperkt.

Om uw netwerkvaardigheden te verbeteren is het nuttig om je intuïtie aan te scherpen. U kunt dit doen door te leren hoe patronen te herkennen en het verhogen van uw repertoire van mogelijke acties in reactie op wat er op het spel staat. U kunt ook leren over je eigen kwaliteiten en tekortkomingen die in de loop der tijd zijn ontwikkeld. Reacties die eerder geholpen hebben om te overleven werken mogelijk niet meer. Zwakheden waarmee je vroeger hebt geworsteld zijn mogelijk nu sterke punten geworden vanwege uw aandacht daarop.  

Het helpt om tijd te nemen voor reflectie op ervaringen, bij voorkeur met bekenden die je kunnen wijzen op zaken  waarvan jezelf niet langer bewust bent. De FAN aanpak biedt taal, modellen en concepten om dat te bespreken wat belangrijk is binnen netwerkprocessen.

Een ecologische benadering van Networken is cruciaal voor de netwerksamenleving van vandaag en morgen.

Het evolutionaire proces lijkt een ongekende versnelling te hebben doorgemaakt gedurende de laatste twee eeuwen, en het blijft nog steeds versnellen. Het autonome proces van taakverdeling en specialisatie is een punt beland waarin de hele wereld met elkaar verbonden is. Crises zijn niet meer lokaal of regionaal, maar mondiaal.

Ecosystemen kunnen naar hogere niveaus van complexiteit groeien zolang de terugkoppelingsmechanismen die alle cruciale componenten verbonden houden meegroeien naar het niveau wat deze complexiteit vereist. Dit is wat er op het spel staat op dit moment.

Een financieel systeem geregeerd door mensen die het benaderen als een reusachtige casino is niet responsief naar behoeften van een gezonde wereld. De kloof tussen arm en rijk is een bedreiging voor de toekomstige stabiliteit. Technologische en materiële ontwikkeling die de cyclische processen van de globale ecologie niet respecteert kan alleen maar leiden tot een ramp.

We kunnen niet langer voorbijgaan aan het feit dat we leven in een verbonden wereld, en dat ons lot van elkaar afhankelijk is. Dit vereist dat we onze activiteiten organiseren om de principes van verbondenheid te respecteren. Het is mijn hoop dat de filosofie van Living Networks en de FAN benadering voor het omgaan met netwerken een aantal bouwstenen kunnen leveren aan dit doel.