Organisaties en projecten

Organisaties en projecten hebben gevestigde structuren, met een hiërarchie, mandaten, doelstel­lingen en streefcijfers. Maar een organisatie is meer dan de structuur alleen: het is ook de kracht van wat mensen samen dankzij van deze structuur bereiken. In deze opvatting zijn organisaties en projecten speciale typen netwerken.

Ketens en allianties

Hetzelfde geldt voor ketens en allianties: het zijn netwerkvormen met specifieke kenmerken.

Een keten is een netwerk van actoren die met elkaar een product voortbrengen. Denk bijvoorbeeld aan de zuivelketen, met veehouders, toeleveranciers, zuivelfabrieken en de detailhandel (supermarkten). In tegenstelling tot een organisatie (zoals bijvoorbeeld een commerciële onderneming, een coöperatie of een zorginstelling zoals een ziekenhuis) is er geen formele hiërarchie. Zelfstandige actoren zijn van elkaar afhankelijk, en maken afspraken om te garanderen dat ieder zijn aandeel levert. De grootste opgave voor een keten is om de lusten en lasten op een bevredigende manier te verdelen. Meestal is de krachtsver­hou­ding niet gelijkelijk verdeeld, waardoor sommige partijen zich meer toe kunnen eigenen dan anderen. Dit gaat op den duur echter ten koste van het gezamenlijke resultaat.

Een alliantie is een samenwerkingsvorm voor zelfstandige actoren, die voordeel zien in krachten­bundeling. Er zijn geformaliseerde afspraken over wat er precies onder de samenwerking valt. Actoren zijn echter niet zo onmisbaar als in een keten.